Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesinde Açık Rıza

İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk yüksek lisans tez çalışması olarak hazırlanan bu eserde çocukların kişisel verilerinin işlenmesinde açık rıza konusu irdelenmiştir. Çocukların verileri teknolojik gelişmeler ve dijitalleşmenin sonucu olarak açık rıza alınarak yoğun bir şekilde işlenmekte olup çocuğun veri işleme faaliyetini ve sonuçlarını tam olarak kavramaması, işleme faaliyeti sonucunda zarara uğramasına yol açmaktadır. Bu nedenle çocuğun veri işleme sürecindeki konumuna dikkat çekilerek bu süreçte korunması gerekmekte olup çocukların kişisel verilerinin işlenmesinde açık rıza konusunun değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Çalışma kapsamında çocuk kavramı, çocuğun kişisel verilerinin korunması ve işlenmesi hakkında bilgi verilmiş, açık rıza kavramı ve unsurları açıklanmış, bu unsurlar ışığında çocukların kişisel verilerinin işlenmesinde açık rıza alınırken dikkat edilmesi gereken hususlar değerlendirilmiştir. 2016/679 sayılı Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) ve Children's Online Privacy Protection Rule'un (COPPA) aksine Kişisel Verileri Koruma Kanunu'nda çocukların kişisel verilerinin işlenmesine verilecek rızaya ilişkin münhasır bir düzenleme bulunmadığından Türk Hukuku'nda çocuktan alınacak açık rıza Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca değerlendirilmiş, Türk Hukuku'nda bu hususta atılacak adımların saptanması noktasında çalışmada GDPR ve COPPA hükümleri karşılaştırılarak incelenmiştir. Ayrıca sosyal medyada ve reklamcılık faaliyetlerinde çocukların kişisel verilerinin işlenmesi hakkında bilgi verilip rıza ekseninde değerlendirilmiş, açık rızaya gelen eleştirilere değinilmiş, Türk Hukuku'nda açık rızaya dair atılabilecek adımlara dair önerilerde bulunulmuştur.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

Giriş
Birinci Bölüm
Genel Olarak Çocuk Kavramı ve Çocukların Kişisel Verileri
I. Çocuk Kavramı
A. Genel Hatları ile Çocuk Kavramı
B. Çocukluk Periyodunun Başlangıcı ve Bitişi
C. Çocukluk Periyodunda Çocuğun Gelişimi
D. Ceninin Durumu
II. Çocuk Hakları Ve Çocuk Hukuku
A. Çocuk Hakları ve Çocuğun Hak Öznesi Olarak Görülmesinin Tarihsel Serüveni
B. Çocuk Hukuku ve Çocuk Hukukuna Dair Temel Hukuki Metinler
C. Çocuk Hakları Sözleşmesinin Yapısı ve Temel İlkeleri
D. Türk Hukuku'nda Çocuk Kavramı ve Çocuklara Dair Hukuki Düzenlemeler
III. Çocukların Kişisel Verileri Ve Kişisel Verilerin Korunması Hakkı
A. Kişisel Veri Kavramı
B. Çocuğun Kişisel Verileri
C. Kişisel Verilerin Korunması Hakkı
D. Çocukların Kişisel Verilerinin Korunmasının Hukuki Rejimi

İkinci Bölüm
Açık Rıza Bağlamında Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesinin Değerlendirilmesi
I. Çocukların Kişisel Verilerin İşlenmesi Ekseninde Hukuka Uygunluk Sebepleri
A. Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesi
B. Veri Güvenliği İlkesi Kapsamında Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesi
C. Hukuka Uygunluk Sebebi Kavramı
D. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nda Yer Alan Hukuka Uygunluk Sebepleri
II. Açık Rıza
A. Genel Olarak Rıza Kavramı
B. Geçerli Bir Rızanın Taşıması Gereken Özellikler
C. Rızanın Hukuki Niteliği
D. Açık Rıza Kavramı ve Tanımı
E. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nda Yer Alan Diğer Hukuka Uygunluk Sebepleri
F. Açık Rıza ve Diğer Hukuka Uygunluk Sebepleri Arasındaki İlişki
III. Açık Rızanın Geçerlilik Şartları
A. Belirli Bir Konuya İlişkin Verilme
B. Bilgilendirilmiş Olma
C. Özgür İradeye Dayanma
IV. Açık Rızanın Süresi
V. Açık Rızanın Şekli
A. Opt-In ve Opt-Out Yöntemleri
VI. Açık Rıza Metninin İçeriği
VII. Açık Rızanın Verilme Anı Ve Geri Alınması

Üçüncü Bölüm
Çocukların Açık Rıza Beyanında Bulunması
I. Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesinde Rıza Sorunu
A. Rıza Verme Yaşı
B. Çocuk Adına Rıza Verecek Kişinin Kimliği
C. Ayırt Etme Gücü ve Çocuk
D. Velayet Kavramı ve Genel Olarak Velayet İlişkisi
E. Ehliyet Bakımından Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesine Verecekleri Rızanın İncelenmesi
II. Uluslararası Hukukta Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesine Verilecek Rıza
A. Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesine Rıza Verebileceği Asgari Yaş
B. Çocuklara Sunulan Hizmetler
C. Çocuk Adına Kişisel Verilerin İşlenmesi İçin Rıza Verecek Kişinin Kimliği
D. Yasal Temsilciden Rıza Alınmasının Gerekmediği Haller
E. Verilen Rızanın Doğrulanabilir Olması ve Bu Hususta Veri Sorumlusuna Düşen Sorumluluk
F. Rıza Doğrulaması ve Çocuktan Nasıl Rıza Alınacağı
G. Yaş Doğrulama Sistemleri

Dördüncü Bölüm
Açık Rıza Kapsamında Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesinde Özellik Arz Eden Haller ve Açık Rızaya Gelen Eleştiriler
I. Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesinde Özellik Arz Eden Haller
A. Çocukları Hedef Alan Reklamcılık Faaliyetleri
B. Çocukların Kişisel Verilerinin Sosyal Medyada Paylaşılması
II. Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesinde Açık Rızaya Gelen Eleştiriler Ve Türk Hukuku'nda Atılabilecek Adımlar
A. Açık Rızaya Gelen Eleştiriler
B. Tasarımdan İtibaren Kişisel Verilerin Korunmasının Çocukların Kişisel Verilerinin İşlenmesi Sürecine Uygulanması
C. Türk Hukuku'nda Çocukların Kişisel Verilerinin Korunması ve Açık Rızaya İlişkin Atılabilecek Adımlar
Sonuç

Kaynakça