Kitabın Açıklaması
Çalışmanın temelini, İslam yargılama hukukuna dair klasik eserler oluşturmuştur. Bu çerçevede, Mâverdî'nin Edebü'l-Kâdî, Sadruşşehîd'in Şerhu Edebi'l-kâdî li'l-Hassâf, İbn Ferhûn'un Tebsıretü'l-hükkâm fî Usûli'l-akzıyye ve Minhâcu'l-ahkâm, İbn Simnânî'nin Ravzatü'l-kuzât ve Tarîkü'n-necât ve Trablusî'nin Mu'înü'l-hükkâm fîmâ Yetereddedü Beyne'l-hasmeyni mine'l- Ahkâm isimli eserleri temel kaynak olarak kullanılmıştır. Özellikle Trablusî'nin hakem kararlarının icrasına ilişkin yaklaşımı, çalışmanın merkezine alınmıştır. Bunun yanı sıra, tahkim kurumuna dair hükümlerin incelenmesinde birçok fıkıh eserine başvurulmuştur. Hanefî mezhebinde Serahsî'nin el-Mebsût, Burhâneddin el-Buhârî'nin el-Muhîtü'l-Burhânî fi'l-fıkhi'n-Nu'mânî, İbn Nüceym'in Bahrü'r-Râik, İbn Âbidin'in Reddü'l-Muhtâr Alâ'd-Durri'l-Muhtâr isimli eserleri esas alınmıştır. Ayrıca, Mâlikî mezhebine dair Derdîr'in Şerhu'l- Kebir'i ile Desûkî'nin bu eser üzerine yazdığı Hâşiyetu'd-Desûkî ale'ş-Şerhi'l- Kebîr'i; Şâfiî mezhebinden Remlî'nin Nihâyetü'l-Muhtâc'ı; Hanbelî mezhebinden ise İbn Kudâme'nin el-Muğnî ile Buhûtî'nin Keşşâfu'l-Kınâ' ‘an Metni'l- İknâ' isimli eserleri kullanılmıştır.
Çalışmanın önemli bir bölümünde Mecelle ve UMHK'da düzenlenen tahkim hükümleri incelendiğinden, bu kanunların şerhlerine geniş ölçüde başvurulmuştur. Ayrıca kadı sicillerine yapılan atıflar aracılığıyla tahkim kurumunun tarihi uygulamadaki yansımaları ortaya konulmuştur.
Çalışmada, İslam hukuku kaynaklarındaki görüşlerin modern hukuktaki karşılıklarının açıklanması amacıyla modern hukuka ait kaynaklar da kullanılmıştır. Bu bağlamda, İslam hukukunda mezheplerin görüşlerinin tespitinde başvurulan temel eserler arasında Yavuz Alangoya'nın Medeni Usul Hukukumuzda Tahkimin Niteliği ve Denetlenmesi, Rabi Koral'ın "Hakemliğin Hukukî Mahiyetinin Tayininde Kullanılan Kriterler ve Bir Seminerin Bıraktığı İzlenimler", Ersin Erdoğan'ın Hakem Kararlarının Kesin Hüküm Etkisi isimli çalışmaları yer almaktadır. Modern tahkim yargılamasının içeriği bakımından ise Mustafa Serdar Özbek'in Tahkim Hukuku isimli eserinden geniş ölçüde istifade edilmiştir. Ayrıca, İslam hukukunda benimsenen görüşlerin modern hukukla mukayeseli olarak ortaya konulabilmesi amacıyla yeri geldikçe yargı kararlarına atıfta bulunulmuş ve güncel uygulamaların yansıtılması hedeflenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
Tahkim Yoluyla Uyuşmazlık Çözümü
İslam Hukukunda Tahkim Kurumu
Karşılaştırmalı Hukukta İslami Tahkim Yoluyla Uyuşmazlık Çözümü
