Uluslararası Hukukta Hukukun Genel İlkeleri

Uluslararası Daimi Adalet Divanı'nın kuruluşu, uluslararası hukukun uyuşmazlık çözümünde yeni bir aşamayı temsil eder. Halefi olan Uluslararası Adalet Divanı ile birlikte, bağlı oldukları iki büyük cemiyetin uluslararası barış ve güvenliğin korunması misyonlarına hizmet etmelerinin yanında, uluslararası hukukun gelişimine yüz yıla yakın süredir önemli katkıları olmuştur. Bu katkıyı sağlayan birincil enstrümanlar ise Divan Statüleridir. Daimi Adalet Divanı Statüsü ile doktrinin gündemine giren ve ciddi ihtilafa konu olan bir yenilik, "medeni milletlerce tanınmış hukukun genel ilkeleri"nin, uluslararası andlaşmalar ve teamülle birlikte, Divan'ın, önüne gelen uyuşmazlıklarda uygulayacağı hukuk kuralları arasında sayılmış olmasıdır. Uluslararası hukuk teorisinde bu kadar kafa karışıklığı ve tartışma yaratan başka bir konu bulmak zordur. Uluslararası Daimi Adalet Divanı Statüsü'nün hazırlayıcıları, hazırladıkları metne bu ifadeyi eklemekle, tartışmaların da fitilini ateşlemişlerdir. Bu çalışma da Statü'ye eklenmesinden yaklaşık bir asır sonra, Statü'nün hazırlık çalışmaları, bahsi geçen tartışmalar ve bu süre boyunca ortaya çıkan uygulama ışığında, eklenen metni anlama çabasının bir ürünüdür.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
HUKUKUN GENEL İLKELERİNE İLİŞKİN STATÜ DÜZENLEMESİ VE DÜZENLEMEYE YÖNELİK DOKTRİNDEKİ YAKLAŞIMLAR
I. Hareket Noktası: Uluslararası Daimi Adalet Divanı Statüsü
A. Uluslararası Daimi Adalet Divanı Projesi ve Statünün Hazırlanmasına Yönelik Hazırlıklar
B. Danışma Komitesinin 38. Maddeye İlişkin Görüşmeleri
C. Milletler Cemiyeti Konseyinin Alt Komisyonlarında Yapılan İyileştirmeler ve Statünün Kabulü
D. 1945 San Francisco Konferansı ve Uluslararası Adalet Divanı Statüsünün 38. Maddesi
II. Uluslararası Hukuk Doktrini ve Uygulamasında Hukukun Genel İlkeleriyle İlişkili Meseleler
A. Genel Açıklamalar ve Metot
B. Statü Düzenlemesine Yönelik Olumsuz Eleştiriler
C. Uluslararası Hukukun Şekli Kaynağı Olarak Hukukun Genel ilkeleri
D. Statü Düzenlemesine Olumlu ve Olumsuz Yaklaşımların Değerlendirilmesi
E. Medeni Milletler İfadesinin Anlamı ve Hukukun Genel İlkelerinin Belirlenmesi

İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUK UYGULAMASINDA HUKUKUN GENEL İLKELERİ
I. Genel Açıklamalar ve Metot
A. İlkelerin İşlevi
B. Uygulamaya Dair Genel Çerçeve
C. Sınıflandırma ve Plan
II. İyi Niyet ve Hakların Kullanılmasıyla İlişkili İlkeler
A. İyi Niyet ve Andlaşmalar Hukuku
B. İyi Niyet ve Hakların Kötüye Kullanılmaması
C. Kazanılmış Haklara Saygı İlkesi
D. Nemo plus juris transferre potest quam ipse habet
III. Uluslararası Sorumluluk Hukukuna İlişkin Genel Hukuk İlkeleri
A. Sorumluluğa İlişkin Genel İlkeler
B. Hukuka Aykırı Fiilin Devlete İsnat Edilmesi
C. Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Haller
D. Uluslararası Sorumluluğun Neticeleri
IV. Yargılamaya ve Yargılama Usulüne İlişkin Genel Hukuk İlkeleri
A. Arbiter nihil extra compromissum facere potest
B. Compétence de la compétence
C. Nemo judex in causa sua
D. Audi alteram partem
E. Jura novit curia
F. Davalarda Delil ve İspat İlkeleri
G. Res judicata
H. Estoppel
V. Hakkaniyet ve ex aqeuo et bono
A. Tarihi Arka Plan ve Statü Düzenlemesi
B. Hakkaniyetin İşlevleri
C. Ex aequo et bono
D. Uluslararası Hukuk Uygulamasında Hakkaniyet
VI. Uluslararası Hukukun Genel İlkeleri
A. Genel Açıklamalar
B. Uygulamadan Muhtelif Örnekler
C. Temel İnsani Mülahazalar
SONUÇ

EK: Uluslararası Hukuk Komisyonunun Hukukun Genel İlkeleri Çalışması
A. Komisyonun Çalışmalarına İlişkin Değerlendirmeler
B. Komisyon Tarafından Hazırlanan Taslak Maddeler

KAYNAKÇA