Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçuyla mücadele için kanun koyucu çeşitli yaptırımlar uygulamaktadır. Bu yaptırımlardan biri 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 188. maddesi ile bu suça iştirak eden kişilerin yüksek hapis cezalarıyla cezalandırılmasıdır. Cezaların ağırlığı nitelikli hallere göre değişiklik göstermektedir. Nitelikli haller; cezayı artıran ve azaltan olarak ikiye ayrılmaktadır.Cezayı artıran nitelikli haller TCK’nın m. 188/3’ün son cümlesinde, m. 188/4. fıkrasının (a) – (b) bentlerinde, m. 188/5. Fıkrasında ve m. 188/8. fıkrasında düzenlenmiştir. Cezayı azaltan nitelikli hal ise TCK m. 188/6. fıkrasında düzenlenmiştir.Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu ile mücadelenin etkin bir şekilde sağlanabilmesi için mevzuatın en uygun şekilde yorumlanması ve uygulanması önem arz etmektedir. Kamu sağlığı korunmaya çalışılırken, bireylere verilecek cezalarda orantılılık ilkesine riayet edilmesi gerekmektedir. Ancak nitelikli hallerin kapsamının sık sık değiştirilmesi ve bu bağlamda uygulamada birliğin sağlanamaması sebebiyle problemlerle karşılaşılmaktadır.Çalışmada uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunun nitelikli halleri ele alınmıştır. Anılan bu nitelikli haller uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunun işlenmesine ve toplumda yayılmasının önlenmesine katkısı bakımından doktrin görüşleri ve Yargıtay kararları ışığında bilimsel olarak tartışılarak etkin bir mücadele için çözüm önerilerinde bulunulmuştur.
